Rodzaje błyskawic

[Łukasz_Wojtyła]

Witam,

Postanowiłem trochę bliżej przybliżyć temat błyskawic a dokładniej ich rodzaje gdyż ze względu na kształt odróżnia się błyskawice płaskie, kuliste, wstęgowe i perełkowe. A więc:

Błyskawica płaska

Obserwując taką błyskawice odnosi się wrażenie że płonie cała powierzchnia chmury. Przypuszcza się, że jest to tylko złudzenie optyczne, że błyskawica płaska nie jest niczym innym jak tylko odblaskiem błyskawicy liniowej. Inni badacze twierdzą że jest to bardzo rozgałęzione wyładowanie lub wyładowanie w postaci bardzo szybko następującego po sobie iskrzenia. Tego rodzaju błyskawica tworzy się wówczas, gdy w chmurze zostało osiągnięte konieczne do wyładowania napięci, jednak nowe ładunki elektryczne dopływają bardzo powoli. W takim przypadku istniejący zapas elektryczności wyczerpuje się wcześniej, niż dojdzie do wytworzenia się błyskawicy liniowej. Burze podczas których dochodzi do tego rodzaju wylądowań nie są w zasadzie silnymi burzami. W naszych szerokościach geograficznych z wyładowaniami takimi spotykamy się wczesną wiosną i późna jesienią.

Błyskawica Wstęgowa.

To jedno z najgroźniejszych wyładowań. Błyskawica ta składa się z kilku następujących po sobie wyładowań biegnących równolegle do siebie. Właściwe wyładowanie w tym przypadku pośrodku kilku słabszych iskier. Droga przebiegu tego wyładowania podobna jest do rozwiniętej wstęgi, stąd nazwa. Czasami wyładowań takich obserwuje się kilka naraz, przy czym ich kanały biegną blisko siebie. Takie zespołowe wyładowanie może wzniecić kilka pożarów.

Błyskawica perełkowa.

Składa się z oddzielnych świecących punktów, przy czym odległości między poszczególnymi punktami wynoszą od 7 do 12 m. Obserwacje wykazały, że tego rodzaju wyładowanie biegnie zazwyczaj drogą, wzdłuż której przebiegało wcześniej wyładowanie liniowe.

Błyskawica kulista.

Tu można mówić wiele na temat tego rodzaju błyskawicy, przytoczę więc najważniejsze aspekty i przypuszczenia. Błyskawica kulista pojawia się zazwyczaj po wyładowaniu liniowym. Niektórzy naukowcy twierdzą,że błyskawica ta jest oddzielną "perełką" wypadłą ze sznura błyskawicy perełkowej. Średnica błyskawicy waha się - od kilkunastu cm do kilku metrów, najczęściej jednak nie przekracza 10 - 20 cm, zaś czas jej życia wynosi od kliku sekund do kilku minut. Wg jednej z teorii błyskawica ta jest kulą rozżarzonego gazu znajdującą się w ruchu obrotowym utworzoną na drodze dwóch błyskawic których wyładowania biegną w przeciwległych kierunkach. Wir ten jest swego rodzaju giroskopem,a ruch jego podtrzymywany jest równowagą siły między ciśnieniem zewnętrznym wywieranym przez powietrze i siłą odśrodkową wywołaną ruchem obrotowym gazów. Równowaga ta utrzymuje się się dopóty, dopóki do środka kuli gazowej nie przeniknie powietrze z zewnątrz.

Poznane dotychczas parametry Błyskawicy Kulistej:

- Energia Wewnętrzna 0,1 - 0,4 kWh
- Temperatura 3000 - 5000 *C
- Czas istnienia od 1 s do 4 min.
- Ciężar od 0,5 do 50 G
- Gęstość od 0,0013 do 0,015 g/cm3
- Prędkość ruchu od 2 m/s do 100 km/h
- Siła światła od 0,51 do 81 cd
- Siła wybuchu równa wybuchowi 0,1 do 1 kG trójnitrotoluenu
- Natężenie 20 A
- Barwa Pomarańczowo-czerwona, żółta lub biała

Zdjęcie: Powstanie Pioruna Kulistego Wg. Meissnera
http://obiluk.prohost.pl/lowcy/zoom_ima ... d_phot=231

Pozdr.

[panpogoda]

I jeszcze jeden "podział" błyskawic, który można zastosować (w zależności od "sposobu zaistnienia"):
- błyskawice w obrębie pojedynczej chmury (nie osiągające powierzchni ziemi),
- zachodzące między chmurami,
- - " - między chmurą a otaczającym powietrzem,
- doziemne, czyli pioruny, stanowiące szczególne zagrożenie.

Tak więc każdy piorun jest błyskawicą, ale nie każda błyskawica jest piorunem

[Damian Zbieg]

[panpogoda]

Damian, rzeczywiście masz rację - opis Łukasza (przytoczony chyba), dość niejasno interpretuje tą błyskawicę. Myślę, że błyskawica wstęgowa to po prostu wyładowanie liniowe, posiadające rozgałęzienia. Rozgałęzieniami płynie prąd o mniejszym natężeniu, zaś główna energia wyładowania skupia się na jednym, głównym kanale. A wstęgowa - bo przebieg tego kanału jest bardzo nieregularny.

[Damian Zbieg]

Taki właśnie prosty i konkretny opis Ja w encyklopedii Życie Świata wyczytywałem ten dość trudny w odbiorze opis, identyczny. Interpretowałem go w ten sposób, że błyskawica wstęgowa to najgroźniejsza odmiana pioruna tzn takiego, który rozgałęzia się z jednego punktu wewnątrz chmury i daje jednocześnie kilka, kilkanaście doziemnych wyładowań ( najbardziej rozbudowane i najrozleglejsze wyładowania). Pozatym interpretowałem tak jak Ty, ale nie byłem pewien. Nic innego nie przychodziło mi do głowy.

[sebak1313]

Napisał by ktoś z was czym sie różni wyładowanie dodatnie od ujemnego ? Z góry dziękuje.

[Szymon Walczakiewicz]

[Paweł_Cholewa]

Ja jeszcze coś napiszę od siebie, najprościej jak się da. Wyładowanie ujemne występuję o wiele częściej niż dodatnie. Ujemne mamy wtedy, gdy ładunek elektryczny popłynie od podstawy chmury, gdzie znajdują się ładunki ujemne, do ziemi, która zawiera ładunki dodatnie. Natomiast o wiele niebezpieczniejszym, rzadziej występującym piorunem, jest piorun dodatni. Przepływa on aż z wierzchołka chmury burzowej, który jest naładowany dodatnimi ładunkami, do ziemi, gdzie znajdują się ładunki ujemne. Piorun taki jest bardzo głośny i niebezpieczny, gdyż pokonuję bardzo dużą odległość w powietrzu. Ale jeśli chcecie więcej wiedzieć, zapraszam do tego tematu :
viewtopic.php?f=694&t=129

[Artur_Surowiecki]

Jeszcze dodam coś - ładunki "dodatnie" czy "ujemne" to pojęcie względne. Chodzi bardziej o różnicę potencjałów pola elektrycznego. Jeśli wyładowanie płynie do miejsca, w którym ładunki są większe (jest mniej ładunków ujemnych), wtedy mówimy o wyładowaniu ujemnym. Jeśli jest zaś na odwrót - mówimy o wyładowaniu dodatnim, którego właściwości są dość interesujące. Praktycznie więc może zdarzyć się taka sytuacja, że wszędzie będziemy mieć ładunki o znaku ujemnym - ale w pewnym miejscu - np. u podstawy chmury burzowej, tych ładunków zgromadzi się znajdzie więcej niż na ziemi czy na górze chmury. Wywołuję to różnicę potencjałów i powstają dogodne warunki do wyładowań atm.

[sebak1313]

Dzieki wielkie xD Jeżeli chodzi o filmik to nigdy nie widziałem takiego wyładowania hehe

[Revan144]

Może piszę nieco na temat, ale ostatnim razem jak obserwowałem burze, to podczas tej intensywnej 15.VIII.2008, która przeszła przez moje miasto (i nie tylko) kolor błyskawic był biały, z lekkim, niebieskawym odcieniem, a następnego dnia przechodziła koło miasta nawałnica i były to pomarańczowe, prawie czerwone błyskawice. Od czego zależy kolor błyskawic? Od siły burzy?

[Paweł_Cholewa]

Sądzę, że głównie kolor błyskawic zależy od mocy przepływu ładunku, ale nie zawsze, według mnie potężniejsze pioruny są bardziej koloru białego, słabsze pioruny są bardziej niebieskawe. Ale też, ładunki bijące w strugach opadowych deszczu, lub za zasłoną deszczu mają kolor pomarańczowy, również gdy patrzymy na błyskawice ze sporej odległości, wydają się one bardziej pomarańczowe, pewnie przez zanieczyszczenia, pyły unoszące się w powietrzu. Im pioruny walą bliżej nas, lub nie są zasłonięte opadem, są one bardziej niebieskawe. Przeważnie kolor błyskawicy jest niebieski, jak każda znana nam iskra. To są tylko moje obserwacje, więc na 100% nie jestem pewien .

[meteoman]

Słyszałem nawet że piorun KULISTY może wejść przez dziurkę od klucza ,przez okno lub nawet przez komin bo było kilka takich przypadków .

[Revan144]

Raz czytałem w gazecie Wyborczej (chyba) o przypadku, gdzie piorun kulisty wręcz rozwalił otwarte w kuchni okno gdzieś na wsi [w Polsce]. Pogrzebałem w internecie i znalazłem ten sam artykuł co czytałem w gazecie http://www.dziennik.pl/wydarzenia/artic ... m_dom.html

Ale na forum elektroda.pl znalazłem także takie zdjęcie: piorun przeszedł przez szybę ! ;o
http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic1047885.html

Nie wiedziałem, że taka kulka potrafi wypalić dziurę w szybie..

[marta_oles]

Ja czytałam, że kolor błyskawic zależy od warunków panujących w powietrzu. Tak wiec błyskawica jest:
- żółta, gdy powietrze jest zapylone
- niebieska, gdy w chmurze znajduję się grad
- czerwona, gdy w chmurze jest deszcz i
- biała, gdy wilgotność powietrza jest niska. Te pioruny najczęściej powodują pożar po uderzeniu w ziemię.

[ggoral86]

Hmmm ale tak na mój chłopski rozum kolor błyskawicy powinien raczej zależeć od jej temperatury może z nią jest jak z ogniem znaczy palnik gazowy przypuśćmy jak ma płomień niebieski bardzo jasny kolor to wiem ze ma temperaturę 3000 stopni celsjusza może coś w tym stylu ???

[marta_oles]

No cóż. Całkiem możliwe. Ja trafiłam na ta informacje w książce, a przeglądając ten wątek tak mi sie przypomniało Nie wykluczam, że moge sie mylić

[Krzysiek_Trębicki]

Rzeczywiście wygląda na to, że są dwa czynniki wpływające na kolor błyskawicy. Sa nimi:
temperatura zjonizowanego gazu
lokalny skład atmosfery (jej gęstość, wilgotność, zawartość pyłów itd.)
Okazuje się również, iż kolor błyskawicy jest w pewnym stopniu zdeterminowany przez sposób w jaki reaguje na bodźce świetlne nasza siatkówka.
Zapraszam do poczytania (w jęz. angielskim) tematu z forum SciForums.com :

Pozdrawiam!

[zaciekawiony]

A słyszeliście o czymś takim jak "superpiorun"? Podobno jest to bardzo silne wyładowanie, które notuje się parę razy w roku. Niestety nie mogę nic bliższego na ten temat znaleźć.
Przy pomocy superpioruna chce się tłumaczyć zagadkę trójkąta bermuszkiego, choć objaśniennie takie wydaje się mało prawdopodobne.
Tym zjawiskiem tłumaczy się równierz dość tajemniczy "Incydent Jerzmanowicki" kiedy to w 1994 roku, w okolicach Krakowa, zaobserwowano wyjątkowo jasną kulę ognia, która uderzyła w skałę koło Jerzmanowic, rozłupując ją i rozrzucając szczątki na kilkadziesiąt metrów. Początkowo wszystko wskazywało na upadek meteorytu, lecz nie znaleziono nawet pyłu meteorowego; dziś sądzi się, że bolid, który spalił się całkowicie w atmosferze, utworzył ścieżkę plazmową, po której spłynął superpiorun.

[marta_oles]

O superpiorunie nie słyszałam, ale obiło mi sie o uszy o innych błyskawicach. Nie pamiętam dokładnie o co chodzi, ale (o ile sie nie mylę) to były wyładowania atmosferyczne sięgające do jonosfery. Czy ktos może cos o tym wie??

[Paweł_Cholewa]

[Jakub_K]

Dziś przeglądając wykop.pl natrafiłem na temat z ciekawą ilustrację obrazującą 11 rodzajów wyładowań. Opisy części z nich z pewnością znajdują się na angielskiej Wikipedii.

Link: http://www.wired.com/images/article/mag ... ning_f.jpg

Ilustracja ta w choć trochę pokazuje nam jak mogą wyglądać te najbardziej tajemnicze wyładowania jak "blue jet" czy "red sprite".

[Krzysiek_Trębicki]

Rzeczywiście ładnie opracowana ilustracja. Jeżeli chodzi o podział w tym wypadku jest to zestawienie ze względu na formę (wygląd) wyładowania. Muszę powiedzieć, że z kilkoma rodzajami spotykam się po raz pierwszy (np. ribbon czy beaded). Mam również pewne wątpliwości co do bolt from the blue. Jeżeli ten typ wyładowania jest tożsamy z piorunem dodatnim (+CG), to ilustracja nie daje nam tego do zrozumienia, Zapewne miało zostać ukazane, że wyładowanie to sięga kowadła chmury cumulonimbus, jednak wciąż nie wiadomo czy wyładowanie dosięga ziemi czy pozostaje między-chmurowym. Klasyczne przykłady tego typu wyładowań można zobaczyć tutaj: .

[Paweł_Cholewa]

No to może dodam jeszcze piękne filmiki, które przedstawiają właśnie charakterystyczne rozbłyski, widziane z kosmosu. Niesamowity i niepowtarzalny widok.

Na pierwszym filmie mamy początkowo przedstawione właśnie wyładowania widoczne z kosmosu, widać nawet charakterystyczny zarys chmury burzowej. Później zaś mamy przedstawione tzw. "Czerwone sprity", jak również można przeczytać, na razie zbyt mało wiemy o tym zjawisku. Pięknie jest pokazane to zjawisko po pierwszej minucie, gdy można dostrzec wylatujący w kosmos czerwony rozbłysk. Na końcu filmu widać, jak przy słabym świetle, "duszki" wystrzeliwują w górę.

Drugi film jest bardzo krótki, pokazuje on tylko jak właśnie "sprite" wystrzeliwuje, podczas wyładowania. Szkoda, że na razie tak mało wiemy o tym ciekawym zjawisku.

[Karol Szyszko]

Mam chwiejną teorie o tym dlaczego błyskawice mają rożne kolory.
Tak jak gwiazdy na niebie błyskawice mają różne temperatury. Jeśli gwiazda jest niebieska to jest to najgorętsza materia. A jeśli jest czerwona to jest najzimniejszą gwiazdą.
Tak i chyba jest z błyskawicami. Czy mam rację? Chyba wy mi na te pytanie odpowiecie.

[Damian Zbieg]

Co do koloru błyskawic zauważyłem jeszcze to, że za dnia wyładowania wychodzą na biało lub fioletowo, zaś w nocy na biało lub niebieskawo. Pomarańczowe występują, gdy burza jest daleko. Spowodowane jest to tym samym zjawiskiem, co przy zachodach i wschodach wg mnie. Czy to zależy od temperatury wyładowania raczej wątpię, ale nie powiem Ci dokładnie. Zastanawia mnie jeszcze to zjawisko, o którym pisałem w dziale hyde park, a mianowicie o dziwnych niebieskich ''spiritach'' pojawiających się nad zapalniczką. Zjawisko trochę analogiczne do tego w postach powyżej.

Nie wiem co to jest

Oto link do tego tematu
viewtopic.php?f=30&t=3097

[Windforce]

[sebol]

Mnie zaś zastanawiają 'długo trwające' wyładowania.
Podczas jednej z dzisiejszych burz zaobserwowałem wyładowanie (piorun) które trwało znacznie dłużej od 'zwykłego' błysku. Nie 'migotał', nie błyskał kilka razy pod rząd a po prostu 'zastygł' na chwilę po czym zgasł. Piorun był też znacznie 'grubszy' od zwykłej błyskawicy. Kolor przyjął pomarańczowy, ale to już wyjaśnione ;] Niestety dźwięku nie rozróżniłem w ferworze innych wyładowań.

[Damian Zbieg]

Może to było podobne do tego wyładowania, które właśnie ma charakter pojedynczego strzału - nie widzimy powrotnych uderzeń objawiającymi się migotaniem. Sprawia wrażenie zastygłej, gdyż stopniowo gaśnie. Jak obserwuję takie wyładowania, to niemal za każdym razem tuż przed zanikiem dostrzegam perełkowy wygląd piorunu.

Oto mój filmik w zwolnionym tempie.

[Izulka5555]

A ja mam takie małe pytanko, co do ogni św. Elma Czytałam już kilkakrotnie o takowych i chciałabym się spytać, czy ktoś je na własne oczy widział, posiada jakiś filmik, może zdjęcie? Bardzo mnie ciekawi, jak one wyglądają i czy w ogóle w Polsce występują .

[Storm_Lady]

Osobiście nigdy ich nie widziałam, ale znalazłam taki filmik:

Pod hasłem "Saint Elmo's Fire" można znaleźć ich więcej.

[Tomasz_Linek]

Mam pytanie jaki to typ błyskawicy



Dodam ze wystąpiła podczas nawałnicy w dniu 15 lipca 2009

[Damian Zbieg]

Te Twoje zdjęcia tej błyskawicy już dawno zwróciły moją uwagę. Wygląda z początku na piorun kulisty, ale jest to piękna chmurówka rozgałęziająca się od pewnego punktu we wszystkich kierunkach pod podstawą chmury burzowej. Gratuluję tego ujęcia Wymyśliłem na nią nawet własną nazwę; ''błyskawica promienista'' Również widziałem takie błyskawice, ale nie aż tak efektowne.

To coś jak na tym zdjęciu, już bardziej rozwinięte.
http://static1.glittery.pl/galeria/img/ ... awice7.jpg

Potem może być tak;
http://www.24htapety.cba.pl/krajobrazy/ ... cba.pl.jpg

Źródło; Internet.

No chyba, że to była inna błyskawica, ale pierwsze co to na myśl mi przychodzi taka chmurówka.

[Paweł_Cholewa]

Hmm tak ostatnio natrafiłem na bardzo ciekawy film, na którym widać bardzo spowolnione wyładowanie i co ciekawego dzieje się, czego nie możemy normalnie dostrzec :

[Krzysztof_Skupień]

Doskonały film. Wygląda to tak jakby na jeden rozbłysk składało się sumie kilka wyładowań w tym samym torze, które są rozdzielone ułamkami sekundy, dlatego też nie jesteśmy w stanie tego zauważyć i jesteśmy pewni że to jedno wyładowanie. Może to również tłumaczyć migotanie podczas wyładowania.

[Damian Zbieg]

Można niekiedy zobaczyć migającego pioruna. Można to też uchwycić zwykłą kamerką o szybkości 30 fps. Co prawda nie będzie aż takiego efektu. Ciekawe są te mini błyski, które na tak spowolnionym filmie są nadal bardzo szybkie - wyładowania pilotujące. Takie filmy ukazują jak złożonym i ciekawym zjawiskiem jest każde wyładowanie atmosferyczne.

[bobi&maly]

Piorun jest widoczny jako błysk światła z powodu żarzenia (ze względu na wysoką temperaturę, świeci niebiesko-biały) i luminescencji (wzbudzenia azotu w atmosferze). Azot, dominujący gaz w atmosferze jest pobudzony tymi bardzo silnymi przepływami ładunków, więc elektrony przemieszczają się do wyższych stanów energetycznych. Charakterystyczny niebiesko-biały kolor błyskawicy jest spowodowany światłem emitowanym przez elektrony powracające do pierwotnych stanów energetycznych.
Ponadto są również dużo rzadsze wyładowania: niebieskie lub czerwone, znane właśnie jako Jets (Samoloty ) i Sprites (Duchy). Występują wysoko nad chmurami. Kolory są wytwarzane przez wzbudzenia cząsteczek gazu w atmosferze, szczególnie azotu.
Dla lepszego zobrazowania wrzucam fajny schemat:




Źródło obrazka:


Mam nadzieję, że pomogłem.

Pozdrawiam,
Kuba

[kamillaz]

Ja jeszcze słyszałem o tzw. piorunie łańcuchowym (albo błyskawicy - jak kto woli ). W każdym razie jest to (cytuję) - "łańcuszek złożony z oddzielonych od siebie punktów świetlnych".

Opis chyba jest łudząco podobny do opisywanej wcześniej błyskawicy perełkowej. Chciałem się jednak zapytać czy to jest rzeczywiście to samo.

[Magdalena Izdebska]

Wspomniany w temacie piorun to jedno z rzadszych zjawisk wyładowań atmosferycznych, wyglądają jak łańcuszek stąd właśnie ich nazwa. Występują w postaci maleńkich świetlnych punkcików oddalonych od siebie w pewnych odległościach, natomiast połączone ze sobą zakrzywionymi liniami wyładowań. Powstaje on zazwyczaj od pospolitego wyładowania liniowego, które pozostawia po sobie szereg świecących części. Piorun paciorkowy ma zazwyczaj większą średnicę od kanału pioruna liniowego, różni się też barwą gdyż piorun łańcuszkowy zwany również perełkowym ma barwę połączenia czerwieni z pomarańczowym. Co najdziwniejsze niektórzy ludzie nie wierzą w istnienie pioruna perełkowego, dlatego też poniżej zamieszczam zdjęcie, które wyszperałam w sieci.
Ludzie od wieków chcieli poznać tajemnice burzy i piorunów bo tak naprawdę nie wiemy o tych zjawiskach wszystkiego.

http://overburner.w.interia.pl/chain/my_chain.jpg

Na zdjęciu ewidentnie widać świetliste punkciki w pewnych odległościach od siebie.

[Anna Kłosińska]

Znalazłam ostatnio dość ciekawy dokument, w którym jest szczegółowy opis o piorunach, nie tylko tych zwykłych, ale też o kulistych i "spiritach" . Niestety pierwszej części nie mogę znaleźć, ale dwie które są dostępne sporo wnoszą wiedzy o ulubionych błyskawicach.



Trzeba będzie się kiedyś wybrać w to bardzo burzowe miejsce w Australii .